برکه (آب انبار) های شهر تاریخی بندر کنگ از نظر فرمی یکی از شاخص تزین کاربری های معماری در محدوده ی بافت تاریخی محسوب می شوند.به دلیل اهمیت دسترسی به آب شیرین در کنگ از بنا هایی به فرم دایره ای با پوشش گنبدی برای ذخیره ی آب استفاده می کردند. این بنا ها به دلیل استفاده از گنبد در ساختارشان، نشانه های کاملا آشنا و شناخته شده ای از معماری ایرانی هستند که در ساختار آنها عناصر التقاطی و غیر ایرانی به چشم نمی خورد و از این رو می توانند در کنار خانه های تاریخی این شهر و بادگیر های سنتی آن که ریشه ی کاملا ایرانی دارند، نماد و نشانه ای با هویت از این شهر تلقی شوند.
موقعیت استقرار این برکه ها به استثنای برکه ی دریا دولت که به صورت جداگانه و در محلی دور از بافت ارزشمند تاریخی ساخته شده ، در سمت جنوب غربی بافت می باشد. این محدوده که در بردارنده ی چندین برکه و برکه ی زیبا و منحصر به فرد پنج تا می باشد به عنوان یک مجموعه ی توریستی و آموزشی، پتانسیل زیادی برای جذب گردشگران دارد و به عنوان پارک موزه ی برکه ی آب خاورمیانه از آن نام برده می شود. این پارک موزه، با در بر داشتن برکه های تاریخی، مجموعه ی بی نظیری از نشانه ها و عناصر نمادین است و سیمای کلی آن در صورت ساماندهی مسیر های دسترسی و ارتباطی و احیای عملکرد آن می تواند قابلیت ها و ظرفیت های بصری خود را بازیابی کند.
برکه های جنوب، نمونه ی مشابه آب انبار ها در شهرهای کویری ایران می باشد کهمحلی برای ذخیره سازی آب محسوب می شوند. برکه ها نقش مهمی در زندگی روزمره و فرهنگ مردم بندر کنگ داشته اند. بناهایی که با سبک و معماری هوشمندانه از دیر باز برای گذر از مشقت خشکسالی با استفاده ی بهینه از آب باران ساخته شده اند. نحوه ی ساخت آب انبار، تصفیه و عایق بندی آن با اصول مهندسی و علمی، نشان از معماری دانش بنیان برکه ها دارد و معماری جذاب و چشم نواز برکه ها در میان دشت های گرما زده و تشنه همچون ستاره ای می درخشد. در میان برکه های موجود در بندر کنگ می توان به دو برکه متفاوت از برکه های دیگر اشاره کرد.
برکه پنج تا: این برکه که در سایت موزه ی برکه آب خاورمیانه قرار دارد، در اواخر دوره ی قاجار ساخته شده و دارای چهار بازوی بیست متری با مقطع مستطیل و مقطع دایره ای آن که اصل برکه محسوب می شود، در وسط این چهار مقطع مستطیل قرار دارد، به همین دلیل نام این برککه را پنج تا گذاشته اند، چون در واقع از پنج برکه تشکیل شده است. این اثر به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در حال حاضر مرمت شده است.
برکه دریا دولت: از این آب انبار تاریخی بعد از آب انبار (کل) گراش در استان فارس و آب انبار ( سردار) در قزوین به عنوان سومین برکه ی بزرگ ایران می توان نام برد. به خاطر بزرگی غیر قابل تصور این برکه ” دریا دولت” نامیده شده است. محل استقرار این بنا در قسمت شمالی شهر بندر کنگ می باشد. این بنا به صورت برکه ای بزرگ یا آب انبار مدور به قطر بیست و هشت متر و عمق چهارده متر بوده و به خاطر وسعت زیاد، این برکه فاقد سقف می باشد. این آب انبار مربوط به دوره ی اتابکان فارس می باشد.
